Stanisław Chrzan (ur. 24 I 1942 r., Włochów, zm. V 2023 r., Bielawa). W latach 1976-1993 dyrektor do spraw ekonomicznych „Bielbawu”. (foto + fragment wywiadu wideo)
Stanisław Chrzan
Historia mówiona
Z ostatniego wywiadu – Tadeusz Szermer
Tadeusz Szermer – ur. 29 maja 1923 r. w Grodzisku Wielkopolskim, zm. 9 lutego 2013 r. w Bielawie. Z harcerstwem zetknął się w 1933 r. i działał do 1948 r. Początkowo w rodzinnym Grodzisku Wielkopolskim, od 1938 r. w Mielcu, następnie w Bielawie, do której przyjechał w 1946 r. Był tutaj m.in. organizatorem drużyny harcerskiej oraz hufca w Dzierżoniowie. Po rezygnacji z działalności w harcerstwie, stał się głównym organizatorem sportowej sekcji lekkoatletycznej K.S. Bielawianka.
Z ostatniego wywiadu – Tadeusz Pawlak
Zmarł Tadeusz Pawlak – piosenkarz, muzyk, członek zespołu Bielanie. Tadeusz Pawlak urodził się 21 października 1948 r. w Sobótce. W 1964 r., razem z Grzegorzem Kolasą, Markiem Jerczyńskim i Andrzejem Świętczakiem, był współzałożycielem zespołu muzycznego Bielanie. Grał na akordeonie. Jak wspomina w wywiadzie dla rocznika miejskiego „Bibliotheca Bielaviana 2014”: „Urodziłem się w rodzinie muzyków: mój tata grał na trąbce i skrzypcach, miał jeszcze trzech braci – też związani więzią muzyczną, a całym sprawcą był mój dziadek Pawlak, który grał rewelacyjnie na banjo. (…).
Tragiczne echa Powstania Warszawskiego w Bielawie
Powstanie Warszawskie do dzisiaj budzi wiele kontrowersji, desperacka decyzja o rozpoczęciu Powstania była nieodpowiedzialna i przyczyniła się do wielkiej tragedii narodu polskiego, społeczeństwa nie tylko Warszawiaków, klęska militarna i ogromne straty w ludziach. Powstanie Warszawskie, trwające od 1 sierpnia 1944 r. do 3 października 1944 r., było wystąpieniem zbrojnym wymierzonym przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim. Powstanie było zorganizowane przez Armię Krajową. W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. Zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Po upadku Powstania wielu mieszkańców Warszawy została wzięta do niewoli i wywieziona do niemieckich obozów koncentracyjnych. Powstanie Warszawskie uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, a ze względu na skutki Powstania, w szczególności olbrzymie straty ludzkie i materialne za jedno z najtragiczniejszych zrywów Polaków. Powstanie Warszawskie, trwające od 1 sierpnia 1944 r. do 3 października 1944 r., było wystąpieniem zbrojnym wymierzonym przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim. Powstanie było zorganizowane przez Armię Krajową. W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. Zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Po upadku Powstania wielu mieszkańców Warszawy została wzięta do niewoli i wywieziona do niemieckich obozów koncentracyjnych. Powstanie Warszawskie uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, a ze względu na skutki Powstania, w szczególności olbrzymie straty ludzkie i materialne za jedno z najtragiczniejszych zrywów Polaków. Jedną z takich cywilnych osób biorących udział w Powstaniu Warszawskim była Daniela Kruszyńska – po wojnie mieszkanka Bielawy. (fragment wywiadu wideo)
Ryszard Fritsche – kapelmistrz Orkiestry Dętej w Bielawie
Ryszard Fritsche urodził się 27 lutego 1938 r. w Zduńskiej Woli w powiecie sieradzkim. Do Bielawy przyjechał w 1950 r. Od 1951 do 1953 r. muzyki uczył się przy kapelmistrzu Jagodzińskim w zakładzie im. Dąbrowszczaków (później Bieltex). We wrześniu 1953 r. przeszedł do Zakładowego Domu Kultury BZPB im. II Armii Wojska Polskiego (później Bielbaw). Od 1 sierpnia 1958 r. objął zastępstwo-kapelmistrzostwo Zakładowej Orkiestry Dętej (w zastępstwie za Bernarda Debicha). Po śmierci Bernarda Debicha w 1965 r. został wybrany na kapelmistrza Orkiestry. Kapelmistrzem Orkiestry był do 1980 r.
Pamiętamy – Teodor Mierzeja
Teodor Mierzeja (ur. 31 X 1913 r., Tarnów – zm. 25 II 1985, Wrocław). Reżyser teatralny, redaktor pisma zakładowego. Z pracą sceniczną związał się przed II wojną światową, jako student Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1963 r. ukończył studium teatralne przy Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie (1959-1963).
Teodor Mierzeja po 1980 r. z niejasnych przyczyn zostawił Teatr Robotniczy i wyjechał do Wrocławia. Bielawianie nie wiedzieli nawet kiedy zmarł i gdzie został pochowany. Odnalazłem grób latem 2013 r. by w setną rocznicę jego urodzin przywrócić o nim pamięć. Teodor Mierzeja zmarł niedługo po wyjeździe z Bielawy 25 lutego 1985 r. we Wrocławiu. Został pochowany na Cmentarzu Osobowickim. Latem 2013 r., kiedy szukałem grobu, trudno było odnaleźć miejsce spoczynku tego wielkiego bielawianina. Grób zarastały chaszcze wysokie na metr. Dzisiaj grób Teodora Mierzei wykonany z marmuru może napawać dumą każdego bielawianina. Pięknie wykonany w brązie królewskim grób lśni nowością i z godnością wskazuje miejsce pochówku reżysera. Zawdzięczać to możemy Robertowi Glądała, który własnym sumptem i własną pracą wykonał ten grób.
Pamiętamy – Roman Gargas
Roman Gargas (ur. 26 sierpnia 1931 r., Jarosław – zm. 15 lutego 2009 r., Bielawa). Malarz. Malarstwo olejne, grafika. Do Bielawy przyjechał w 1958 r. Roman Gargas malował i rysował portrety i akty żony, autoportrety, liczne widoki Bielawy. W 2010 r. do Bielawskiej Placówki Muzealnej, dział regionalno-badawczym Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bielawie, przekazany został rysunek przedstawiający ratusz w Lingen (1993). Rysunek został stworzony przez Romana Gargasa podczas wizyty bielawskich artystów w Lingen. Ta wizyta kulturalna poprzedziła podpisanie umowy partnerskiej Bielawy i Lingen. W bielawskim muzeum znajdują się pamiątki po Romanie Gargasie, osobiste rzeczy, sztaluga, farby, pędzle. Znajdują się tutaj również jego obrazy i grafiki.
Robert Stando
Robert Stando ur. 16 czerwca 1931 r. w Berlinie, reżyser filmowy, dokumentalista, absolwent łódzkiej „filmówki”, autor m.in.Tkacze i zielony słoń (1989), Gerhart Hauptmann 1945-1946 (1996). Obraz Bielawy w jego reżyserii to obraz miasta przemysłowego, gdzie gwar robotniczy miesza się z łoskotem bideł tysięcy krosien. To Bielawa gdzie robotnicy tworzą Teatr Robotniczy, w którym są aktorami. To Bielawa Teodora Mierzei – człowieka, który za życia stał się legendą. Więcej o Teodorze Mierzei, twórcy Teatru Robotniczego, już wkrótce w najnowszym roczniku miejskim „Bibliotheca Bielaviana 2014”. (fragment wywiadu wideo)
.
Tomasz Bohdanowicz – by moja ukochana Bielawa była znana w kraju i na świecie
Tomasz Bohdanowicz ur. 18 grudnia 1949 r. w Bielawie, rzeźbiarz. (fragment wywiadu wideo), rzeźbiarz, wędkarz, gawędziarz, turysta i wielki miłośnik przyrody. Propagator przyrody Gór Sowich. W lutym 2006 r. otrzymał wyróżnienie prezesa Polskiej Organizacji Turystycznej w konkursie „Turystyczna Pamiątka z Regionu”. Jak powiedział Tomasz Bohdanowicz „Zrobię wszystko aby moja ukochana Bielawa była znana w kraju i na świecie, a sowa symbol Gór Sowich była jej wizytówką”.
Jan Bogdan Wiśniewski
Jan Bogdan Wiśniewski ur. 26 maja 1937 r. w Jarocicach w woj. sieradzkim. Pod koniec 1945 r. wraz z rodzicami przyjechał do Bielawy. Jan Bogdan Wiśniewski opowiada o swoim dzieciństwie i pasji do muzyki. Opowiada o kolejnych szczeblach kariery muzycznej. (fragment wywiadu wideo)