30. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa
Biblioteka publiczna była w Bielawie jedną z pierwszych instytucji, które rozpoczęły swoją działalność po drugiej wojnie światowej. Wraz z pojawieniem się pierwszych szkół była praktycznie najważniejszym elementem kształtującym rozwój oświaty powszechnej. W Bielawie brak książki polskiej odczuwały nie tylko dzieci i młodzież ucząca się, ale także miłośnicy beletrystyki i przybyli tutaj osadnicy z różnych części Polski. W tej sytuacji w czerwcu 1947 r. na zebraniu Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Bielawie przekazano 437 tysięcy złotych na zakup księgozbioru. Zakupiono około 4 tys. woluminów w Spółdzielni Księgarskiej „Czytelnik” w Krakowie. Książki trafiły do nowo powstałej 1 września 1947 r. Miejskiej Biblioteki Publicznej (MBP) w Bielawie, ulokowanej w siedzibie Zarządu Miejskiego przy Placu Wolności 1. W listopadzie 1947 r. na posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej w Bielawie podjęto uchwałę określającą statut opłat za korzystanie z MBP, co było sprzeczne z dekretem o bibliotekach wydanym w kwietniu 1946 r. W grudniu 1947 r. Prezydium Miejskiej Rady Nadzorczej w Bielawie uchwaliło regulamin wypożyczalni MBP w Bielawie, który miał wejść w życie z dniem 1 stycznia 1948 r. Rejestracja biblioteki została dokonana dopiero 4 maja 1948 r. w Inspektoracie Szkolnym w Dzierżoniowie na mocy rozporządzenia Ministerstwa Oświaty w porozumieniu z Administracją Publiczną i Ministerstwem Ziem Odzyskanych.
W gmachu Zarządu Miejskiego MBP działała jako wypożyczalnia ogólna. Zajmowała samodzielne pomieszczenie o powierzchni 98 m2. Pierwszym bibliotekarzem była Longina Przybylska, łącząca obowiązki kierownika biblioteki, bibliotekarki oraz kasjerki. W 1953 r. MBP posiadała prawie 9 tysięcy woluminów, stały abonament biblioteczny miało 2 578 czytelników. Latem korzystało z biblioteki i czytelni prawie 200 osób dziennie, a w okresie jesienno-zimowym ilość ta spadała do 20 osób, ponieważ z braku opału lokal był nieogrzewany.
W celu sprawniejszej obsługi czytelników w miejscu ich zamieszkania biblioteka zakładała punkty biblioteczne. W 1956 r. biblioteka posiadała 4 punkty biblioteczne: w Szpitalu Rejonowym nr 1, punkt TSKŻ (Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce), w Spółdzielni Produkcyjnej oraz Milicji Obywatelskiej. Powstanie tych punktów w pierwszych latach po wojnie umożliwiło czytelnikom zetknięcie się z literaturą polską i obcą, a także zapewniło stały dostęp do książki dzieciom i młodzieży. To spowodowało, że w 1963 r. został wyodrębniony Dział Dziecięcy. Biblioteka wzbogacając swoje zbiory w księgarniach w Bielawie i Dzierżoniowie, niejednokrotnie w antykwariacie, starała się zaspokajać potrzeby czytelników, zwłaszcza uczącej się młodzieży. Starała się dotrzeć także do czytelników chorych. W 1968 r. punkty biblioteczne Miejskiej Biblioteki i Działu Dziecięcego mieściły się w Szpitalu im. Jakubowskiego przy ul. Bieruta, w Szpitalu im. Heringa przy ul. Wolności 117. Punkt znajdował się także w PGR (Polskie Gospodarstwo Rolne) przy ul. Wolności 20. Wszystkie wymienione punkty działały w bardzo różnych warunkach. W Szpitalu im. Jakubowskiego punkt dla dorosłych mieścił się na korytarzu, dziecinny na oddziale i skupiał 450 czytelników. W Szpitalu im. Heringa punkt umieszczony był w świetlicy i obsługiwał 400 czytelników; w PGR punkt umiejscowiony był w pomieszczeniu biurowym i zarejestrowanych w nim było 50 czytelników. Placówki te miały starannie dobrane i systematycznie uzupełniane księgozbiory, oprócz wypożyczania na miejscu w bibliotece dostarczano książki chorym na oddziały, wiele starań poświęcono chorym dzieciom. Rozbudowa miasta i powstanie osiedla „Włókniarz” spowodowały, że dla potrzeb ludności tam mieszkającej w 1972 r. została uruchomiona filia, która zaczęła aktywną działalność. (fragment artykułu nieżyjącej bielawskiej bibliotekarki Agnieszki Smuśkiewicz z 2011 r.)
A. Smuśkiewicz, Historia i rozwój Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bielawie w latach 1947-2010, „Bibliotheca Bielaviana 2010”, s. 227-232.
