Czesław Łyżwa
Czesław Łyżwa (ur. 11 VI 1927 r. w kolonii Francuzy, gmina Rożyszcze na Wołyniu, zm. 13 VII 2023 r.). Podczas II wojny światowej żołnierz Polskich Oddziałów Samoobrony z Kresów Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej.
W 1945 r. Czesław Łyżwa zamieszkał w Brzegu Opolskim, potem we Wrocławiu. W 1953 r. wraz z żoną – Stanisławą zamieszkał na stałe w Bielawie. Był kierownikiem szkolenia praktycznego, zastępcą dyrektora, a także dyrektorem Szkoły Przysposobienia Zawodowego. W latach 1956-1957 był zastępcą dyrektora Technikum Włókienniczego, w latach 1957-1970 i 1974-1985 był kierownikiem warsztatów szkolnych. W szkole pracował do1989 r. do emerytury jako nauczyciel matematyki, ekonomii i przedmiotów zawodowych.
Jako historyk, często miałem przyjemność rozmawiać z Czesławem Łyżwą podczas spotkań i wykładów historycznych. Często powtarzał mi, że życie ludzkie układa się do sytuacji społecznych, gospodarczych i politycznych, a nie odwrotnie. Tematem naszych rozmów były trudne lata wojny, w których przyszło żyć Czesławowi Łyżwie. Opowiadał mi – pokoleniu bez wojny – jak ważne, aby przeżyć są decyzje w życiu, te dobre i te złe. I jak nie wolno nam oceniać, a tylko uczyć się na doświadczeniu tych co przeżyli wojnę. Były to trudne rozmowy o wojnie i determinantach przeżycia. Najważniejsza dla mojego rozmówcy jest zdolność do przetrwania człowieka w każdym systemie państwowym zgodnie z własnym sumieniem. Czesław Łyżwa był religijny i to sumienie traktował jako wiarę. Według Czesława Łyżwy największą wartością jest życie ludzkie, które często w historii każdego państwa i narodu było wykorzystywane. I tutaj zapewniał mnie o wyższości i wartości życia nad wszystkimi ideologiami świata. Dla Czesława Łyżwy, który widział śmierć na co dzień, podżeganie do wojny jest złem, a dialog i dyplomacja jest dobrem. Bo i tak na końcu najważniejsze jest życie ludzkie.
Czesław Łyżwa był członkiem Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych oraz Stowarzyszenia Kresowian w Dzierżoniowie.